شیخ محمد تقی اصفهانی

سالك مجاهد، آيت الله شيخ محمد تقي اصفهاني (معروف به آقا نجفي)

شاگردان

عده زيادي از علماء و فضلاء از آن بزگوار استفاده برده‌اند؛ از جمله: سيد احمد حسيني خوانساري، شيخ اسدالله فاضل بيدآبادي، حاج آقا حسين بروجردي و ملامحمد جواد صافي گلپايگاني.

آثار: مرحوم آقا بزرگ تهراني مي‌فرمايد:

آثار و تأليفات او زياد است و مجلس درسش مملو از فضلا و طلاب بوده است. تعدادي از آثار او عبارتند از: اسرار الزيارة، اشاره ايمانية، فقه الامامية (12 مجلد)، مفتاح السعادة، جامع السعادة، اخلاق المؤمنين...



غروب خورشيد

مرحوم آقا نجفي، پس از سال‌ها تزكيه نفس و كسب كمالات ظاهري و باطني و دفاع از اسلام و تشيع و مبارزه جانانه با دشمنان به ويژه بهائيت، به جوار حضرت حق شتافت و در سال 1332ق در شهر اصفهان رحلت كرد. پيكر پاكش جنب ميدان امام، كنار مرقد امامزاده احمد عليه السلام به خاك سپرده شد.



دستورالعمل:

در پايان، نوشتار خود را به دو كلام و دستور راه از آن عالم كم نظير مي‌آراييم:



1. گزيده‌اي از كلام او است كه حاوي نكاتي كليدي براي سلوك است

اي فقير! اگر درست تدبر نمايي، اخلاق حميده شرعيه كه از شريعت برحسب طريقت است، همه مرتبط و منجر به مقام آشنايي به درگاه حق و اولياي حق است و دفع اخلاق ذميمه كه در شريعت و «طريقت» لازم است، مُشعر بر يگانگي است.

طريقت عبارت است از تأسي به اخلاق شرعيه؛ پس طريقت جزء شريعت است و هر دو، موصل به مقام حقيقت هستند: )الذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا1(. پس مفهوم هر سه، راجع به يك معناست و مغايرت، اعتباري است و هر سه، از صراط مستقيم مي‌باشند.

اي فقير! خداوند -عز اسمه- كلمة جامعه‌اي فرموده كه: )اهدنا الصراط المستقيم(2. باطن اين صراط، اميرمؤمنان‌عليه السلام است كه مرتبة ولايت باشد و معناي ديگر صراط،‌ شريعت مقدسه است كه موصل به مقام محبت الله مي‌شود و قرآن عظيم است كه )ان هذا القرآن يهدي.... (3 و تقواست كه )ان تتقوا الله يجعل لكم فرقاناً(4 و محبت الله كه )يحبّهم و يحبّونه(5 و طريقة مرتضويه است كه )تخلقوا باخلاق الله(6 ، يعني بالاخلاق التي قرّرها الله سبحانه في كتابه الكريم و سنة رسوله صلي الله عليه و آله7

- بدان! بزرگترين و بايسته‌ترين كار ]براي سالك[ چنگ زدن به عنايت پيامبر اسلام و اهل بيت پاك او‌عليهم السلام و جلب شفاعت آنان است. آنان - چون ستارگان- وقتي يكي از ديده پنهان شود، ديگري بدرخشد. زندگي و خط مشي آنان را الگوي خويش كن؛ بي‌گمان آنان بهترين الگو و پيشوايند.



2. اصلاح قوه خيال، يكي از راه‌هاي بسيار مهم و مؤثر در توجه و قرب انسان به حضرت رب العالمين و مورد نظر عرفاني نحلة نجف قرار دارد؛ تا جايي كه اصلاح قوه خيال را اول سلوك مي‌دانند؛ لذا براي اتصال و روشن شدن قلب به نور الله و طاهر شدن قوا و در نتيجه، سلامت حرم الهي به اذكار و اوراد و مراقبه سفارش مي‌كنند؛ چنان كه مرحوم آقا نجفي دركتاب اشارة ايمانية مي‌فرمايد:

اي فقير! اين اذكار و اوراد و مراقبات و توجهات و طرق سلوك و معاني كه علماي عارفين و اساتيد راسخين واولياي كملين بيان فرموده‌‌اند، همه اين‌ها از جهت تكميل توحيد و وصول به مقام ذكر و شهود است )و لذكر الله اكبر(.8

اي فقير! اول سلوك، تصحيح خيال است كه آن را قلب سليم مي‌نامند؛ يعني به غير حق - مها امكن ]=تا جايي كه ممكن است[- توجه ننمايد و از حجب ظلمانيه و خطوات موهومه، قلب را فارق نمايد، تا قابل فكر و ذكر و وصول به مقام فيض و محبت و عشق و معنا و علم و مكاشفة لدني گردد كه اين را محسن نامند كه خداوند فرموده: )وكذلك نجزي المحسنين9(.10


نويسنده: مرتضي صالحي
پی‌نوشت‌ها:

ــــــــــــــــــــــــ

1 . سوره عنكبوت: 69. (كساني كه براي ما جهاد كنند، بي‌ترديد، آنان را به راه‌هايمان هدايت مي‌كنيم).

2 . سوره حمد: 6. (ما را به راه راست هدايت فرما).

3 . سوره اسراء: 9 (همانا اين قرآن، به آنچه كه استوارتر است، هدايت مي‌كند).

4 . سوره انفال: 29 (اگر تقواي الهي پيشه كرديد، برايتان فرقان ]=وسيلة تشخيص حق و باطل[ قرار مي‌دهد).

5 . سوره مائده: 54. (او ]=خدا[، آنان را دوست دارد و آنان، خدا را).

6 .  ؟ (به اخلاق خدا، متخلق شويد).

7 . در حريم وصال، ص147..

8 . سوره حديد: 16. (و بي‌ترديد، ياد خدا بزرگ‌تر ]‌و مهم‌تر[ است).

9 . سوره انعام: 84. (و اين چنين، محسنان را پاداش مي‌دهيم).

10.  در حريم وصال، ص148.